Мод тарих тухай

Та хаана ч амьдарч байгаасаа үл хамааран мод тарьж ургуулж болно. Гагцхүү танаас өдөр тутам тарьсан модондоо анхаарал хандуулж арчлахыг хүснэ. Манай аав насаараа ногоо тарьж, Баянхонгор аймгийн хөдөө аж ахуйн газрын ерөнхий агрономчоор ажиллаж байгаад тэтгэвэртээ гарсан. Бараг 10 жилийн өмнө ногоон хэрэм төслөөр аймгийн бөмбөгөр сумын нутагт 20 га газар мод тарьж тасралтгүй 8 жил өөрийн хүч хөдөлмөрөөр уруулсан юм. Харин улсад хүлээлгэж өгөөд дараа жил нь усалгаа арчилгаа байхгүйн улмаас хатах нь хатаж, мал идэхийг нь идээд олон жилийн аавийн минь хөдөлмөр талаар болсондоо. Хятад, Пакистан гэм мэт олон оронд цөлжиж буй бүс нутагтаа мод тарьж Байгалын тогтцыг өөрчилж уур амьсгалд хүний эерэг нөлөөг бий болгож чадаж байна. Манай оронд сүүлийн хэдэн өдөр орсон бороонд Баян-Өлгий, Эрдэнэт гэх мэт хотууд үерт автлаа. Манай хот суурийн газруудын эргэн тойронд үнэндээ мод гэж зүйл байхгүй. Мод ургамалтай газар бороо их орсон ч мод ургамлын үндэс нь үер болохоос сэргийлж байдаг. Тиймдээ ч хангайд үер буугаад байдаггүй. Гол ус нь үерлэх боловч гадаргуугын хүчтэй үер болох нь бага. Тиймээс бидэнд байгалын аюулаас өөрсдийгөө хамгаалах болон байгальдаа эерэг нөлөө үзүүлэх боломж бий. Бид нар маш залхуу амьдардаг хүмүүс шүү. Ямар нэг зүйл санаачлаад хийвэл заавал үр дүн нь гардаг. МОД ТАРЬЖ ТҮҮНЭЭ АРЧИЛЦГААЯ. Эрүүл аюулгүй орчныг бүрдүүлцгээе.

Зураг дээр. Баруун гар талаас Галсан Жигжидсүрэн. Галсан Цэрэн. 10 жилийн дараа тарьсан модноос нь ургаж үлдсэн  цөөн хэдэн модны дэргэд.

Тайланд хаус

Би одоо Тайландад ажиллаж байна. Халуун орны бүс буюу тропикол зонд байрладаг орон тул энд өвөл гэж байхгүй. Хамгийн хүйтэн сар нь өвөл 10 хэм хүрнэ. Бороо их ордог тул ус зайлуулах систем нь маш сайн байх ёстой. Нар нь эгц дээрээс тусдаг тул сүүдрэвч хийх нь зайлшгүй шаардлагатай. Ихэнх үед 30 хэмээс дээш халуун учир айр кондишн байнга хэрэглэнэ. Энд хаус ямар байна вэ. Миний ажиллаж байгаа газар фермерүүд их. Rubber tree буюу байгалын резиний мод их тарьдаг. Банана, ананас, манго, лангон, коконат гэх мэт төрөл бүрийн халуун орны мод байна. Хауснууд нь сайхан загвартай тансаг байшингаас авахуулаад энгийн саравч ноорхой байшин ч байна. Манай монгол оронд бид хүйтныг тэсвэрлэх гэж байшингаа маш их дулаалах хэрэгтэй болдог. Энд бол халуунаас тусгаарлах гэж дулаан тусгаарлалт хэрэглэх хэрэгтэй болно. Мөн эйркондишн ажиллуулж гэрээ хөргөх тул цахилгааны өртөг өндөр гарна. Манайд түлшний зардал гэж гардагтай адил. Миний тэмдэглэх гол санаа бол энд барилын материалуудаа ихэнхийг нь дотооддоо үйлдвэрлэж байна. Байшингийн бага дамнурууг угсармал төмөр бетоноор хийсэн байна. Баганын хөндлөн огтлол нь ердөө 250мм Х250мм байх. Дээврээ голдуу шувуун нуруун хийцтэй хийнэ. Энэ нь борооны ус зайлуулах хамгийн энгийн хийц. Шувуун нуруу нь модон болон төмөр профилоор хийсэн байх нь элбэг. Дээврийн нугалмал төмөр эсвэл керамик хавтанцраар бүрнэ. Гол санаа авах юм гэвэл ямар ч байсан ихэнх барилгын материалаа өөрсдөө хийж байгаа нь давуу тал.